NAUKA SYSTEMEM ZABAWY.

Wspominaliśmy już o tym, że dziecko wykonuje obrazy chętnie. Czyni to zwykle samorzutnie. Nie trzeba go do tej czynności zachęcać, gdyż bawi go ona i pasjonuje.

Chcąc jednak nad tą pracą czuwać i nadawać jej kierunek, zwłaszcza w najmłodszych latach dziecka, można z powodzeniem zastosować metodę nauki poprzez zabawę. Dziecko nie odczuje obecności pedagoga, gdyż ten stał się współtowarzyszem zabawy, a będzie pod jego kierunkiem pracować. Trzeba tylko pozostawić dziecku swobodę wyżywania się, przy czym nie chodzi tu o jakieś określone zabawy, lecz o malarskie zajęcia o charakterze zabawowym. Idzie o stworzenie nastroju beztroskiej, samodzielnej, twórczej pracy dziecka. Nie ulega przy tym wątpliwości, że nastrój swobody i rozbawienia wytworzy sprzyjające warunki dla niczym nie skrępowanej impulsywnej wypowiedzi dziecka. Natomiast nastrój poważnego nauczania mógłby łatwo przyczynić się do powstania atmosfery przymusu, hamującego naturalne przeżycie dziecka i swobodę jego wypowiedzi.

Im dziecko starsze i bardziej zaawansowane w malarskiej pracy, tym lepiej zrozumie sens tej pracy. Poznało swoje możliwości i znajduje w tej czynności coraz więcej upodobania. Będzie coraz lepiej koncentrować swoją uwagę na wykonywanym dziele. Nauczyciel może więc coraz poważniej traktować sprawę omawiając różne zadania, i może kierować zespołem w coraz bardziej zorganizowany sposób, omijając nastrój pouczania.

Jeżeli weźmiemy pod uwagę to, że na najniższym stopniu nauczania (a więc w okresie przedszkola i pierwszych lat szkolnych) w umyśle dziecka formują się dopiero zasadnicze elementy obrazu, że daje mu satysfakcję już samo zestawienie tych elementów, nie zawsze powiązanych w jednolitą i czytelną całość, zrozumiemy, że właśnie nastrój pogodnej zabawy najbardziej sprzyja kształtowaniu się tych elementów i powtarzaniu ich dla okrzepnięcia. Dziecko bawi dostrzeganie charakterystycznych różnic pomiędzy rozmaitego rodzaju kreskami, formami geometrycznymi i odcieniami barw. Czynność zestawiania i przeciwstawiania tych elementów nie jest pozbawiona kształcących momentów, a z chwilą gdy dziecko potrafi już z tych elementów stworzyć obrazy konkretnego tematu, radość jego potęguje się i to zachęca je do nowych wysiłków.

W ten sposób, w nastroju pogodnej zabawy, dobrze i skutecznie rozwija się twórcza wyobraźnia dziecka i zdolność budowania obrazów, których tematyka związana jest z życiem dziecka. Malarskie zdolności dziecka rozwijają się w sposób właściwy, a nauczyciel nie jest natrętnym i przeszkadzającym mentorem, lecz bardzo pożądanym organizatorem i współtowarzyszem pouczającej zabawy.